شرح صد کلمه امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
‏شرح صد کلمه امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام

کتاب «شرح صد کلمه امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام» ترجمه کتاب «شرح المأة کلمة» اثر ابن ‌میثم بحرانی مى‌باشد، که به وسیله عبدالعلی صاحبی به فارسی ترجمه شده است.

گزارش محتوا

مترجم کتاب در ابتدا چنین مى‌نویسد: در کتب رجال و شرح حال‌ها و نه در شرح حاضر، بر اسمى جز این مطلع نشدم. لیکن سید بزرگوار سید اعجازالدین حسین نیشابورى کنتورى(ره) در کتاب «کشف الحجب و الأستار عن أسماء الکتب و الأسفار» در حرف شین نسخه چاپى صفحه ۳۴۹ چنین گفته است: «شرح سخن امیرمؤمنان(ع) به نام صد کلمه از شیخ کمال‌الدین میثم بن على بن میثم بحرانى شارح نهج‌البلاغه مى‌باشد و اسم آن منهاج العارفین است». و در حرف (م) صفحه ۵۶۶ گفته است: «منهاج العارفین در شرح کلام امیرمؤمنان(ع) به نام صد کلمه از شیخ میثم شارح نهج‌البلاغه مى‌باشد».

گویا این اسم بعد بر روى کتاب نهاده شده؛ یعنى ابن میثم شرح خود را به این اسم ننامیده است. لیکن چون شرح مطالبى بلند و بحث‌هایى مهمّ و فوایدى بسیار فراوان از مطالب عرفانى در بر دارد، دانشمندانى که از آن استفاده کرده‌اند، آن را «منهاج العارفین» نامیده‌اند.

از جمله حکمت‌هاى رسا و آفتاب‌هاى درخشان آن حضرت، یک صد کلمه‌اى است که حکمت و اندرزهاى لطیف را در بر دارد و ابوعثمان عمرو بن جاحظ از میان کلمات امام علی(ع) برگزیده است. جاحظ از کسانى است که هر دو فضیلت؛ یعنى دانش و ادب را در خود گرد آورده است، و چنین داورى کرده که هر یک از این صد کلمه، یک هزار نوع از محسّنات سخن عرب را داراست.

مؤلف این صد کلمه را تنها به خاطر برتر و ممتاز بودن از دیگر کلمات حکمت آمیز حضرت، بر نگزیده است، بلکه به این سبب آن‌ها را انتخاب کرده که علاوه بر فصاحت، از اختصار نیز برخوردار مى‌باشد.

وضعیت کتاب

ترجمه این کتاب توسط عبدالعلى صاحبى صورت پذیرفته است.

این شرح ابن میثم؛ مانند شرح نهج‌البلاغه وى آکنده از تحقیقات ژرف و نکته یابى‌هاى خواندنى و دقیق است.

منبع

ویکی نور

پیوندها